Wypadki komunikacyjne

[Gość hak64]

Wypadek komunikacyjny (za Wikipedią) – „zdarzenie w ruchu lądowym, morskim lub powietrznym, w którym uczestniczy co najmniej jeden pojazd, którego skutkiem są szkody w majątku lub na osobach w nim uczestniczących.” Tu znowu wkradła się „drobna” nieścisłość, gdyż wystąpienie samych tylko szkód w mieniu, kwalifikuje zdarzenie do niższej kategorii – kolizji, która jest wykroczeniem, a nie przestępstwem. Ponadto trudno mówić o „pojeździe” rozpatrując zdarzenie w ruchu wodnym (wodnym, a nie jak mówi Wikipedia, morskim), lub powietrznym. Spowodowanie wypadku jest czynem określonym w art. 177 Kodeksu karnego, w myśl którego ochroną prawną objęto bezpieczeństwo w komunikacji, zwłaszcza zaś fundamentalne wartości, jakimi są zdrowie i życie ludzkie. Dlatego też w definicji mowa jest o obrażeniach ciała i przestępstwo stanowi czyn, w którym doszło do naruszenia czynności ciała lub rozstroju zdrowia przez czas trwający dłużej niż 7 dni.

 

Art. 177. § 1. Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

 

§ 2. Jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

 

§ 3. Jeżeli pokrzywdzonym jest wyłącznie osoba najbliższa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na jej wniosek.

Przestępstwo spowodowania wypadku należy do tzw. przestępstw powszechnych, co oznacza, że odpowiedzialność karna może ponosić każdy uczestnik ruchu (nie tylko kierujący pojazdem mechanicznym, ale także pieszy, woźnica, czy rowerzysta). Przy czy jest to czyn o charakterze skutkowym, o czym świadczy § 2 cytowanego artykułu, przewidujący większą sankcję karną dla sprawcy wypadku, którego następstwem jest ciężki uszczerbek na zdrowiu lub śmierć innej osoby. Taka okoliczność wyklucza także możliwość zastosowania § 3 i ściganie następuje „z urzędu”. Dochodzimy wreszcie do postaci kwalifikowanej przestępstwa. Jeżeli sprawca wypadku znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego, lub zbiegł z miejsca zdarzenia, sąd może wymierzyć karę nawet do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Oznacza to, że nietrzeźwemu kierowcy, który spowodował wypadek ze skutkiem śmiertelnym lub ciężkimi obrażeniami ciała - grozi nawet do 12 lat pozbawienia wolności.

 

Istnieją jeszcze kary dodatkowe. Jedną z nich jest zakaz prowadzenia pojazdów. Sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów na okres od roku do lat dziesięciu. W przypadku nietrzeźwego sprawcy, sąd orzeka taki zakaz obligatoryjnie. Jeżeli następstwem wypadku spowodowanego przez nietrzeźwego kierowcę jest śmierć lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, zakaz taki może być orzeczony na zawsze.

W nieco innych kategoriach wypadek drogowy widzą ubezpieczyciele. Dla nich jest to bowiem „zdarzenie szkodowe wywołane ruchem pojazdu”. Problem w tym, że nie wszyscy wiedzą, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela dotyczy także zdarzeń związanych z wsiadaniem i wysiadaniem z pojazdu, załadunkiem i rozładunkiem, a także napraw i czynności serwisowych. Tak więc - obrazowo rzecz ujmując – zrzucenie pracownika z rusztowania spowodowane zahaczeniem pojazdu (dostawca materiałów na budowę) o zastrzał rusztowania, wskutek czego nastąpiło szarpnięcie, czy złamanie podestu i pracownik spadł, będzie wypadkiem komunikacyjnym.

 

Wypada mi jeszcze dodać, że sprawcy wypadku grożą nie tylko sankcje karne. Równie dotkliwa bywa także odpowiedzialność cywilna. Trzeba bowiem uwzględnić, że poszkodowany ma prawo wnieść pozew cywilny i dochodzić roszczeń odszkodowawczych bezpośrednio od sprawcy. Dotyczy to zwłaszcza zdarzeń, w których sprawca wypadku nie był objęty ochroną ubezpieczeniową (pieszy, rowerzysta). Zwykle obowiązek zrekompensowania powstałej szkody (w tym wypłaty odszkodowania, zadośćuczynienia, rent i innych świadczeń) spada na ubezpieczyciela sprawcy. Jednak, gdy sprawcą jest osoba nieubezpieczona, taki obowiązek musi ona realizować osobiście. Podobnie rzecz się ma w przypadku, gdy sprawcą wypadku był nietrzeźwy kierujący, osoba, która uciekła z miejsca zdarzenia, nie posiadająca uprawnień do kierowania, lub kierujący pojazdem nieubezpieczonym. Takie okoliczności wyłączają bowiem odpowiedzialność ubezpieczyciela. Poszkodowani mogą w tych przypadkach uzyskać odszkodowanie z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, ten jednak ma prawo wystąpić z roszczeniem regresowym bezpośrednio na sprawcę.

 

Dodam jeszcze, że okres przedawnienia roszczeń za obrażenia ciała doznane w wypadkach upływa po 20 latach! Kolejną istotną informacją jest fakt, że dziecku do lat 13 zawsze należy się odszkodowanie (niezależnie, czy jest ono sprawcą wypadku, czy jego ofiarą). Na uwagę zasługuje także fakt, że do 2008 roku ubezpieczyciele wypłacali jedynie odszkodowanie dla osób uprawnionych do świadczeń po ofiarach wypadków. Obecnie możliwe jest także uzyskanie zadośćuczynienia (są to niebagatelne kwoty, sięgające nawet setek tyś zł na osobę), za utratę osoby bliskiej, za brak możliwości kontaktu, opieki, pomocy. Możliwość uzyskania tego świadczenia (zadośćuczynienia) także przedawnia się po 20 latach od zdarzenia. Zajmuję się tym zawodowo i z doświadczenia wiem, że ubezpieczyciele nazbyt niechętnie sięgają do własnych kieszeni, ale odpowiednie kroki prawne potrafią czynić cuda.